MPI i SPI sistemi ubrizgavanja benzina

[ElComandante91]

SPI - sistemi ( ubrizgavanje goriva u jednoj taki u usisnoj grani ) i
MPI - sistemi ( ubrizgavanje goriva u vise tacaka u usisnoj grani ).

Prvo bi se dotakli teoretskog dela sistema ( cisto da se upoznate sa delovima sistema i kako funkcionisu), kako bi ste ga razumeli. A potom na - prakticni deo -, ako mozemo tako reci.
Krenucemo sa osnovnim teoretskim osvrtom na MPI i SPI sisteme ubrizgavanja goriva - benzina.

Podela sistema ubrizgavanja, prema mestu ubrizavanja benzina, mogli bi ih podeliti u tri grupe i to:

- direktno ubrizgavanje goriva
- ubrizgavanje u usisni kanal u oblasti usisnog ventila ( MPI ) i
- ubrizgavanje u zajednicki usisni kolektor ( SPI ).

Kod sistema direktnog ubrizgavanja, benzin se ubrizgava direktno u cilindar oto - motora, slicno kao kod dizel - motora. Osnovna prednost direktnog ubrizgavanja je u tome da se ono vremenski moze podesiti, posle zatvaranja izduvnog ventila. Nedostatak ovog ubrizgavanja je slaba homogenizacija smese ( zbog nedovoljnog vremena i ubrizgavanja u relativno sporiju struju vazduha ).

Ubrizgavanje goriva u usisni kanal u oblasti usisnog ventila, su danas veoma rasprostranjeni. Usisni kanal svakog cilindra snabdeven je posebnim brizgacem, cime se postize veoma dobra raspodela smese po cilindrima. Prednosti ovog sistema su: dobro mesanje, isparavanje i homogenizaciju smese. Jedini nedostatak ovih sistema ( MULTI POINT INJECTION - MPI ), je njihova komplikovanost i visoka cena.

Ubrizgavanje u zajednicki usisni kolektor, ili centralno ubrizgavanje benzina ( SPI ), pod pritiskom u struju vazduha. Vrsi se pomocu jednog brizgaca, postavljenog dovoljno daleko od cilindra, u svakom slucaju pre grananja usisnog kolektora. A najvise, ispred prigusnog leptira, za regulaciju snage motora. Prednost ovih sistema je smanjena cena ( jer se koristi samo jedan brizgac ), homogenost smese na nizim opterecenjima i obrtajima motora je bolja od MPI sistema.

Sad bi sisteme ubrizavanja goriva mogli da podelimo prema nacinu ubrizgavanja goriva i to:

- kontinualno ubrizgavanje benzina i
- periodicno ubrizgavanje benzina.

Kod kontinualnog ubrizgavanja benzina, treba naglasiti da se benzin neprekidno ubrizgava u usisni vod motora, mesa sa vazduhom i isparava. A, prilikom usisavanja ulazi u cilindre. Dobra strana ovog sistema je niza cena, nedostatak ovog sistema je slabija preciznost regulacije i slabije rasprsavanje goriva.

Periodicno ubrizgavanje ima brizgace sa el., ventilima, koji se periodicno otvaraju pod dejstvom elektricnih impulsa iz ECM ( elektronskog kotrolnog modula ). Ovi sistemi se opet mogu podeliti u dve grupe:

- sistemi kod kojih se ne vrsi promena trenutka ubrizgavanja u zavisnosti od rezima rada motora i
- sistemi sa precizno kontrolisanim pocetkom ubrizgavanja, ili takozvani sistemi sa sekvencijalnim ubrizgavanjem goriva. U ovom slucaju se smesa ne homogenizuje pre usisavanja, vec se ostvaruje njeno raslojavanje.

Periodicno ubrizgavanje se danas siroko primenjuje kod MPI i SPI sistema. Clanovi slobodno se javite sa Vasim problemima da ih zajdnickim snagama resimo, na obostranu radost.

Podela sistema ubrizgavanja, prema nacinu regulacije ubrizgane kolicine goriva-benzina. Razlikujemo dva osnovna nacina regulacije ubrizgane kolicine goriva:

- mehanicka regulacija i
- elektronska regulacija.

Mehanicko-hidraulicna regulacija ubrizgavanja goriva se ostvaruje prigusivanjem i koristi kod kontinualnog ubrizgavanja. Predstavnik takve regulacije je Bosch K - Jetronic, poznat kod nas kao sistem sa Ka glavom. Na vw vozilima, imao sam priliku da popravljam takve sisteme. Prednost ovog sistema se ogleda u jednostavnosti i nizoj ceni, ali nedostatak-mana ovog sistema je njegova slabija preciznost regulacije i slabije rasprsavanje goriva.

Elektronska regulacija ubrizgane kolicine goriva, ECM ( elektronski kontrolni modul ili procesni racunar ), sakuplja elektricne signale pojedinih senzora-davaca. Koji daju informacije o stanju uticajnih faktora ( obrtaji, temperatura, podpritisak u usisnoj grani .... ), obradjuje ih i formira izlazne signale. Prema nacinu rada, mozemo podeliti na :

- analogne i
- digitalne.

Kod analognih sistema procesor prima niz podataka i na bazi jednostavnih relacija izracunava ukupno vreme ubrizgavanja goriva. Predstavnik analognog sistema je: Bosch D, Bosch L, Bosch LH Jetronic.

Digitalni sistemi koriste vecu memoriju u kojoj su unapred smesteni podaci ( mape ), o potrebnoj kolicini goriva na vecem broju razlicitih rezima rada motora. Predstavnik ovog sistema: Bosch – Motronic

Zajednicki delovi sistema ubrizgavanja goriva - benzina kod MPI i SPI sistema bili bi:

- senzori ili davaci,
- aktuatori ( izvrsni delovi sistema ),
- procesni racunar ili elektronski kontrolni modul ( ECM ) i
- elektro istalacija ( koja povezuje sve prisutne delove-elemente sistema ).

Senzori ili davaci - su ( ako slobodno mogu da kazem ) prvi delovi sistema ubrizgavanja goriva. Njihov osnovni i glavni zadatak je da daju procesnom racunaru ili ECM, informacije o: temperaturi motora; broju obrtaja; opterecenju motora..... Sve ove informacije ECM prima ( preko el., instalacije ), u vidu promenjljivih napona.

Sad bih nabrojao neke senzore - davace u sistemu ubrizgavanja gorivom-benzinom, cisto da Vas podsetim:

- senzori opterecenja : senzor protoka vazduha ( AFS ili MAF ); senzor apsolutnog pritiska ( MAP ) i senzor polozaja leptira ( TPS ),

- senzori temperature : senzor temperature usisanog vazduha ( ATS ) i senzor temperature rashladne tecnosti ( CTS ) i neki sistemi imaju senzore temperature goriva,
- senzor za prepoznavanje cilindra ( CID ),
- senzor pozicije prigusnog leptira ( TPS ) i
- senzor paljenja; senzor obrtaja; senzor detonacije;......


Senzori sistema ubrizgavanja goriva mogu biti:

- dvozicni i
- trozicni.

Dvozicni senzori, jedan prikljucak senzora ide na masu preko procesnog racunara - ECM. Dok drugi prikljucak sa koga se skida signal, povezan je direktno sa ECM-om i to naponom od 5V.

Trozicni senzor, postoji prikljucak za masu , prikljucak za napajanje ( 5V ) i poseban prikljucak sa koga se skida signal. I, kao takav ( obradjen ) salje procesnom racunaru ECM-u.

Ispitivanje senzora, mozete slobodno izvrsiti preko unimera, osciloskopa i led probmom glimericom. Nemojte nikako povezivati obicnu glimericu od 12V, jer ce te na taj nacin ostetiti odredjene elemente u procesnom racunaru ( glimerica od 12V i 3-5W, ima jaku snagu povlacenja struje, sto je pogubno za odredjenu grupu ulazno-izlaznih elemenata ).